Mùa hè năm 2025, một bức ảnh đã lan truyền khắp thế giới bóng đá, gói gọn một câu chuyện về hai thế hệ. Trong ảnh, Lamine Yamal, thần đồng 17 tuổi vừa cùng Barcelona giành cú ăn ba quốc nội và là ứng cử viên cho Quả bóng Vàng, đang tận hưởng kỳ nghỉ ở Brazil bên cạnh thần tượng thời thơ ấu của mình: Neymar. Sự song hành này vừa thi vị vừa đầy trớ trêu. Yamal đang sống trong giấc mơ mà Neymar từng là hiện thân, nhưng sự nghiệp của chính Neymar giờ đây lại được xem như một câu chuyện cảnh báo về tiềm năng không được khai phá trọn vẹn, một thiên tài bị nhấn chìm bởi những cám dỗ bên ngoài sân cỏ.
Điều này đặt ra một câu hỏi trung tâm: Khi Yamal bắt đầu bước vào cùng một vùng nước nguy hiểm của danh vọng toàn cầu, của cải khổng lồ và sự soi mói gắt gao từ truyền thông, liệu có những dấu hiệu đáng báo động nào cho thấy cậu có thể đi vào vết xe đổ của người đàn anh? Và quan trọng hơn, đâu là những khác biệt cốt lõi trong môi trường trưởng thành, cấu trúc hỗ trợ và tâm lý cá nhân có thể giúp Yamal tạo dựng một di sản khác biệt?
Nền tảng của một cầu thủ không chỉ là kỹ thuật, mà còn là triết lý được hun đúc từ những năm tháng định hình. Con đường của Lamine Yamal và Neymar rẽ theo hai hướng hoàn toàn khác nhau ngay từ vạch xuất phát, định hình nên hai hình mẫu “hoàng tử bóng đá” với những hệ giá trị và áp lực riêng biệt.
Ở thời đại kỹ thuật số, mọi hành động của một ngôi sao đều được mổ xẻ dưới kính hiển vi. Cách Lamine Yamal và Neymar đối mặt với những lùm xùm đầu tiên trong sự nghiệp cho thấy sự khác biệt thế hệ trong việc quản lý danh tiếng và áp lực.
Sự nổi tiếng nhanh chóng đã kéo Yamal vào những lùm xùm đầu tiên. Kỳ nghỉ của cậu với những người có ảnh hưởng trong giới giải trí và truyền thông, như Fati Vazquez và Claudia Bavel, đã gây ra một cơn bão dư luận. Các tin đồn hẹn hò lan truyền nhanh chóng, dẫn đến những lời chỉ trích gay gắt và thậm chí là những lời đe dọa nhắm vào Vazquez, bất chấp việc cả hai bên đều phủ nhận và Yamal khẳng định cậu đi nghỉ cùng các đồng đội.
Những vấp ngã của Yamal, dù gây chú ý, vẫn còn khá nhỏ bé khi so sánh với lối sống đã trở thành thương hiệu của Neymar. Những bữa tiệc “hardcore” của anh ở Paris đã trở thành huyền thoại, đến mức thị trưởng Bougival phải chính thức lên tiếng phàn nàn. Giống như Yamal, Neymar cũng thường xuyên sử dụng mạng xã hội để đáp trả những lời chỉ trích, cho thấy một mô thức thách thức tương tự, dù đã ở một giai đoạn trưởng thành hơn trong sự nghiệp. Lối sống này gắn liền với nhận định rằng anh đã “đánh mất phép thuật” của mình ở Paris và không bao giờ đạt đến đỉnh cao như thời ở Barcelona.
Trên sân cỏ và mạng xã hội, Yamal cũng thể hiện một thái độ tự tin, đôi khi bị cho là ngạo mạn. Sau thất bại ở trận chung kết Nations League, cậu đăng một thông điệp thách thức: “Họ phàn nàn về kẻ tồi tệ, và lạm dụng người tốt”. Trước đó, cậu đã đáp trả lời chỉ trích từ cựu danh thủ Hà Lan Rafael van der Vaart bằng hành động kéo quần xuống một cách tinh nghịch sau khi ghi bàn, kèm theo một bài đăng chế nhạo. Những hành động này, cùng với những bình luận tự tin trước trận đấu, đã khiến một số nhà bình luận như Guti chỉ trích cậu là thiếu tôn trọng khi đại diện cho đội tuyển quốc gia.
Những phản ứng trên mạng xã hội của Yamal, dù có vẻ thiếu chín chắn, trên thực tế là minh chứng cho mối liên kết giữa “thế hệ Gen Z” của cậu bé với sự lan tỏa hiệu ứng của thời đại thông tin 4.0. Chúng là một dấu hiệu cảnh báo, không phải về một lối sống trụy lạc sắp xảy ra, mà về một cuộc xung đột tiềm tàng giữa mong muốn thể hiện bản thân một cách chân thực và hình ảnh an toàn, bóng bẩy cần có của một siêu sao hiện đại.
Thế hệ của Neymar là thế hệ đầu tiên tương tác với mạng xã hội với tư cách là những ngôi sao toàn cầu, nhưng các nền tảng này chưa hòa nhập sâu vào bản sắc hàng ngày. Các phản ứng của anh thường là để đáp trả lại sự chỉ trích từ truyền thông chính thống. Ngược lại, thế hệ của Yamal sống trên mạng xã hội. Đó là phương tiện giao tiếp và thể hiện bản thân chính của họ. Các bài đăng của cậu không chỉ là phản ứng; chúng là một phần của nhân cách công chúng đang hình thành của cậu.
Điều này tạo ra một điểm áp lực mới. Trong khi các bữa tiệc của Neymar là sự vi phạm kỷ luật chuyên nghiệp rõ ràng, các “lùm xùm” của Yamal lại xoay quanh những tranh cãi về nhận thức và thái độ. Rủi ro ở đây là sự hiếu chiến trên mạng này có thể khiến người hâm mộ, truyền thông và các nhà tài trợ xa lánh, tạo ra một vòng lặp phản hồi tiêu cực ảnh hưởng đến trạng thái tinh thần của cậu. Do đó, thách thức chính đối với đội ngũ quản lý của Yamal không nhất thiết là ngăn chặn các bữa tiệc, mà là dạy cậu bé cách điều hướng thế giới kỹ thuật số để bảo vệ thương hiệu và sức khỏe tinh thần của mình mà không làm mất đi cá tính – một nhiệm vụ tinh tế hơn nhiều so với việc chỉ đơn giản là áp đặt giờ giới nghiêm.
Trên thực tế, nếu chỉ nói về câu chuyện yêu đương nam nữ, có rất nhiều minh chứng về việc một cầu thủ dù có đời tư tình cảm phức tạp, vẫn đủ khả năng tỏa sáng và vươn đến đẳng cấp cao nhất trên sân cỏ, thậm chí là trong nhiều năm liên tiếp. Hình mẫu điển hình nhất chính là Cristiano Ronaldo.
Quả thực, không ai có quyền cấm đoán Yamal yêu một cô gái hơn mình tới 13 tuổi, thậm chí, nếu cậu bé này có thể lấy tình yêu làm động lực để phát triển sự nghiệp, thì hẳn là ai cũng mừng thầm về điều đó. Nhưng thứ khiến người ta cảm thấy lo lắng, chính là việc Yamal dường như đang tiếp xúc một cách quá thân thiết với Neymar – Một cầu thủ mà trên thực tế, lý do anh không đạt đến đỉnh cao, chẳng phải vì chuyện sinh hoạt trai gái, mà là tổng hòa từ lối sống hưởng thụ, phóng túng và quên mình.
Bên cạnh đó, chẳng ai đảm bảo rằng những cô nàng tiếp cận Yamal đều có nhận thức và tư duy đúng đắn. Không ít chân dài được cho là có mối quan hệ tình cảm với chân sút 17 tuổi đều là những người mẫu, diễn viên, KOL nổi tiếng, và cho đến hiện tại thì người ta có thể khẳng định rằng, những cô gái này tiếp cận Yamal, phần lớn là bởi danh tiếng đang lên của cậu chàng – Một bệ phóng hoàn hảo để nâng tầm danh tiếng và tận hưởng tiền tài cho chính họ mà thôi.
Dẫu vậy, ở một khía cạnh khác, mối đe dọa lớn nhất đối với sự nghiệp của Lamine Yamal có lẽ không đến từ những cám dỗ bên ngoài sân cỏ, mà từ chính khối lượng công việc phi thường mà cơ thể 17 tuổi của cậu đang phải gánh chịu. Đây là một cuộc chiến âm thầm, nơi khoa học thể thao đối đầu với lịch thi đấu khắc nghiệt.
Các con số không biết nói dối. Trong mùa giải 2023 – 2024, Yamal đã chơi 50 trận cho Barcelona. Tính đến tháng 4 năm 2025, ở tuổi 17, cậu là cầu thủ được thi đấu nhiều thứ sáu trên toàn thế giới với hơn 2,330 phút. Khối lượng công việc này vượt xa đáng kể so với các thần đồng khác ở cùng độ tuổi, kể cả Lionel Messi và Cristiano Ronaldo.
Lịch sử bóng đá đầy rẫy những câu chuyện cảnh báo về các tài năng trẻ bị vắt kiệt sức. Những cầu thủ như Ansu Fati, Pedri, Michael Owen, và Ronaldo Nazario đều có sự nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi chấn thương sau khi phải thi đấu quá nhiều khi còn quá trẻ. Nguy cơ Yamal đi vào vết xe đổ này là rất thực tế và đáng báo động.
Khoa học thể thao hiện đại đã xác định “quản lý tải trọng” là yếu tố then chốt để giảm thiểu nguy cơ chấn thương. Việc theo dõi cả tải trọng bên ngoài (dữ liệu GPS, quãng đường chạy) và tải trọng bên trong (Mức độ gắng sức cảm nhận – RPE, bảng câu hỏi sức khỏe) là rất quan trọng, đặc biệt đối với các vận động viên trẻ đang trong giai đoạn phát triển thể chất và tâm lý.
May mắn thay, những người xung quanh Yamal nhận thức rõ về nguy cơ này.
Đối với Barca, câu lạc bộ đã áp dụng một kế hoạch thể chất riêng cho Yamal, giúp cậu tăng 7kg cơ bắp một cách có kiểm soát. Huấn luyện viên Hansi Flick đã công khai tuyên bố về sự cần thiết phải “chăm sóc” và “giúp đỡ” cậu. Thậm chí, có thông tin cho rằng Yamal đã học được cách “nghỉ ngơi ngay cả khi đang thi đấu” bằng cách tiết kiệm năng lượng, một kỹ năng tương tự như Messi.
Về phía tuyển Tây Ban Nha, huấn luyện viên Luis de la Fuente đã trở thành người bảo vệ mạnh mẽ nhất cho Yamal trước áp lực truyền thông. Ông liên tục kêu gọi sự kiên nhẫn và yêu cầu giới truyền thông đừng “giết chết” tài năng trẻ này bằng những kỳ vọng và chỉ trích quá mức. Ông cũng cẩn thận quản lý số phút thi đấu của Yamal ở đội tuyển quốc gia để tránh quá tải.
Sự bảo vệ này cũng xuất phát từ sự phụ thuộc tài chính của Barcelona vào Yamal. Với giá trị ước tính hơn 400 triệu euro theo CIES Football Observatory, cậu là tài sản quý giá nhất của câu lạc bộ, và họ không thể để tài sản này bị tổn hại.
Nguy cơ lớn nhất đối với Yamal không phải là lối sống hưởng lạc, mà là sự kiệt sức về thể chất và tinh thần. Một sự nghiệp bị chệch hướng bởi chấn thương là con đường quen thuộc dẫn đến những xao lãng ngoài sân cỏ và tiềm năng không được phát huy hết. Con đường “Neymar” của Yamal có thể không bắt đầu bằng những bữa tiệc, mà bằng một vết rách gân kheo. Do đó, trận chiến thực sự cho tương lai của Yamal đang diễn ra giữa yêu cầu của lịch thi đấu và sự can thiệp dựa trên dữ liệu của bộ phận khoa học thể thao.
Yamal đại diện cho một mô hình thần đồng mới: một tài năng “Bóng đá toàn diện” đồng thời là một “Thương hiệu toàn cầu” ngay từ những ngày đầu, đối mặt với những áp lực được khuếch đại theo cấp số nhân bởi mạng xã hội và tình hình tài chính cấp bách của câu lạc bộ. Do đó, những rủi ro mà cậu phải đối mặt phức tạp hơn nhiều so với chủ nghĩa khoái lạc đơn thuần.
Mặc dù nguy cơ “trật bánh” theo kiểu Neymar là thấp hơn nhờ vào nền tảng giáo dục và sự hỗ trợ vững chắc, nguy cơ cơ thể và tinh thần của cậu bị suy sụp dưới áp lực lại cao hơn đáng kể. Tương lai của cậu phụ thuộc vào sự cân bằng mong manh giữa việc khai thác tài năng thế hệ và việc bảo vệ nó.
