Bàn thắng vào lưới đội tuyển Pháp ở bán kết EURO 2024 là một khoảnh khắc của thiên tài thuần khiết. Cú cứa lòng chân trái tuyệt đẹp ở tuổi 16 của Lamine Yamal không chỉ đưa Tây Ban Nha vào chung kết mà còn biến cậu thành một biểu tượng toàn cầu, một thần đồng đã thực sự trưởng thành.
Nhưng chỉ một thời gian sau, vinh quang nhường chỗ cho tai tiếng. Bữa tiệc sinh nhật lần thứ 18 của Yamal bị bủa vây bởi cáo buộc thuê những người mắc chứng lùn để “mua vui”, châm ngòi cho một cuộc điều tra cấp quốc gia và sự phẫn nộ của công chúng. Từ người hùng dân tộc đến đối tượng có thể bị phạt tới 600.000 euro, sự tương phản nghiệt ngã này phơi bày thực tế tàn khốc của một thần đồng trong thế giới bóng đá hiện đại: được tung hô vì tài năng phi thường, nhưng bị soi mói và phán xét không thương tiếc cho mỗi sai lầm, dù là nhỏ nhất.
Để hiểu áp lực mà Yamal phải đối mặt, cần nhìn vào hành trình phi thường của cậu. Gia nhập lò La Masia từ năm 7 tuổi, Yamal nhanh chóng được xem là viên ngọc quý nhất của học viện. Cậu ra mắt đội một Barcelona khi mới 15 tuổi 290 ngày, và từ đó là một chuỗi những kỷ lục bị xô đổ: cầu thủ trẻ nhất đá chính, ghi bàn, và kiến tạo ở La Liga; cầu thủ trẻ nhất đá chính và kiến tạo ở Champions League; và trên hết, là cầu thủ trẻ nhất ra sân, ghi bàn và vô địch một giải đấu quốc tế lớn cùng đội tuyển quốc gia, vượt qua cả kỷ lục tồn tại từ năm 1958 của Vua bóng đá Pelé.
Những thành tựu này đi kèm với chiếc bóng khổng lồ của sự so sánh với Lionel Messi, một áp lực mà chính Yamal đã phải lên tiếng: “Tôi không so sánh mình với Messi… Đó là việc của các bạn”. Gánh nặng của một “Messi mới” và tốc độ thăng tiến chóng mặt đã đẩy một thiếu niên vào tâm bão của sự kỳ vọng toàn cầu trước khi cậu kịp trưởng thành về mặt tâm lý.
Vụ bê bối nổ ra từ bữa tiệc sinh nhật lần thứ 18 tại một biệt thự sang trọng ở Olivella, với hơn 200 khách mời. Cáo buộc rằng Yamal đã thuê một nhóm người mắc chứng lùn để biểu diễn giải trí đã châm ngòi cho sự phẫn nộ. Hiệp hội ADEE (Hiệp hội những người mắc chứng loạn sản sụn) đã lên án mạnh mẽ, cho rằng hành động này “vi phạm pháp luật” và “duy trì các định kiến” làm tổn hại đến quyền của người khuyết tật. Vụ việc nghiêm trọng đến mức Bộ Quyền Lợi Xã Hội Tây Ban Nha đã yêu cầu Văn phòng Công tố vào cuộc điều tra về khả năng vi phạm nhân quyền.
Tuy nhiên, giữa làn sóng chỉ trích, một luồng tường thuật khác đã xuất hiện, mang đến sự phức tạp cần thiết cho câu chuyện. Chính những nghệ sĩ được thuê đã lên tiếng bảo vệ Yamal. Một người trong số họ nói với đài RAC1: “Không ai thiếu tôn trọng chúng tôi cả,” và yêu cầu “hãy để chúng tôi yên ổn làm việc”. Một nghệ sĩ khác, Míster Peke, thậm chí còn chỉ trích các tổ chức như ADEE vì cho rằng họ đang cố gắng làm cho những người có vóc dáng nhỏ bé trở nên “vô hình”. Sự mâu thuẫn này cho thấy một thực tế phức tạp, nơi Yamal vô tình bị mắc kẹt giữa sự non nớt của tuổi trẻ và một cuộc tranh luận xã hội lớn hơn về phẩm giá, giải trí và quyền của người khuyết tật.
Câu chuyện của Yamal không phải là duy nhất, nó gợi lại những bóng ma trong quá khứ của La Masia. Đáng lo ngại nhất là sự tương đồng với Bojan Krkic, một “Messi mới” khác từng phá vỡ các kỷ lục ở tuổi 17. Bojan đã phải vật lộn với những cơn lo âu và hoảng loạn đến mức tê liệt. Anh kể lại rằng cơ thể mình “không thể chịu đựng được sự thay đổi danh tính đó ở tuổi 17” và cảm thấy “không còn kiểm soát được nữa”.
Đỉnh điểm bi kịch là khi anh phải từ chối lời triệu tập vào đội tuyển Tây Ban Nha vô địch EURO 2008 vì lý do sức khỏe tâm thần. Nhưng truyền thông lúc bấy giờ, không biết về cuộc đấu tranh của anh, đã tường thuật rằng Bojan “nói không” với đội tuyển, biến anh thành kẻ phản bội trong mắt công chúng. Bi kịch của Bojan là một lời cảnh báo nhãn tiền về cách truyền thông có thể hủy hoại một tài năng trẻ. Họ xây dựng một thần tượng, tạo ra áp lực không tưởng, rồi soi mói từng hành động nhỏ nhất, như việc Yamal đội mũ trong nhà bị coi là “kiêu ngạo” để tìm kiếm vết nứt. Khi ngôi sao trẻ vấp ngã, họ sẽ là những người đầu tiên phán xét, hoàn thành một lời tiên tri tự ứng nghiệm đầy cay đắng.
Đối mặt với cơn bão, Yamal không đơn độc. Cậu có một pháo đài bảo vệ gồm gia đình, các huấn luyện viên và chính sách của câu lạc bộ. Người thầy cũ Xavi gọi cậu là “thiên tài”, trong khi HLV hiện tại Hansi Flick thực tế hơn, cảnh báo rằng tài năng thôi là chưa đủ, “cậu ấy phải tập luyện rất chăm chỉ và chuẩn bị tinh thần”. Bản thân Yamal cũng thể hiện một sự kiên cường đáng nể, tuyên bố rằng “áp lực không tồn tại” và cậu dùng những lời chỉ trích làm động lực. Tuy nhiên, chính pháo đài này cũng tạo ra áp lực. Điều khoản giải phóng hợp đồng 1 tỷ euro và sự phụ thuộc của đội bóng vào tài năng của cậu là những gánh nặng vô hình.
Câu chuyện của Lamine Yamal là một bài học đắt giá về cái giá của sự nổi tiếng. Cậu là một tài năng thế kỷ, nhưng cũng chỉ là một chàng trai 18 tuổi đang phải dò dẫm trong một mê cung của danh vọng, sự soi mói và những kỳ vọng khổng lồ. Con đường phía trước của cậu không chỉ phụ thuộc vào đôi chân ma thuật, mà còn vào sức mạnh tinh thần để chống chọi với những cơn bão không đến từ sân cỏ. Và số phận của Yamal, có lẽ, cũng là một phép thử cho chính lương tri của thế giới bóng đá.
