Mỗi kỳ chuyển nhượng mở ra, thay vì háo hức chào đón những vì sao mới, các culé (cổ động viên Barcelona) lại nín thở trong một nỗi lo quen thuộc đến ám ảnh: Liệu đội bóng có kịp đăng ký các tân binh? Bi kịch này không phải là một sự cố đơn lẻ, mà đã trở thành một vòng lặp đau đớn, một vở kịch nghẹt thở phơi bày cuộc khủng hoảng sâu sắc tại một trong những câu lạc bộ vĩ đại nhất thế giới. Đó không chỉ là câu chuyện về những con số trên bảng cân đối kế toán, mà còn là bản bi ca về niềm kiêu hãnh bị tổn thương, về những giọt mồ hôi và nước mắt sau cánh gà sân Camp Nou.
Nguồn cơn của mọi vấn đề nằm ở một “kẻ phản diện” đầy quyền năng: Luật Công bằng Tài chính (FFP) hà khắc của La Liga. Không giống như quy định của UEFA, vốn có phần linh hoạt hơn, FFP của La Liga, đặc biệt là cơ chế “Límite Salarial Deportivo” (Giới hạn chi phí đội hình thể thao), là một gọng kìm sắt. Giới hạn này không chỉ tính lương cầu thủ, mà bao gồm toàn bộ chi phí cho đội một, ban huấn luyện, đội trẻ và các chi phí liên quan khác. Nó được tính toán dựa trên chênh lệch giữa doanh thu và các khoản chi cấu trúc, cộng với các khoản nợ phải trả.
Và đây là nơi Barcelona vấp ngã. Di sản từ triều đại cũ của chủ tịch Josep Maria Bartomeu đã để lại một quả bom nổ chậm: một quỹ lương phình to đến phi lý, những bản hợp đồng bạc tỷ thiếu hiệu quả và một khoản nợ khổng lồ, có thời điểm lên tới hơn 1,3 tỷ Euro. Khi doanh thu sụt giảm do đại dịch COVID-19 và thành tích sân cỏ đi xuống, cán cân tài chính của Barça đã lệch về phía báo động đỏ.
Hậu quả là, giới hạn lương của họ bị La Liga siết chặt một cách tàn nhẫn. Từ vị thế của một gã khổng lồ, Barça bỗng thấy mình bị xếp chung mâm với các đội bóng tầm trung về năng lực chi tiêu. Khi đã vượt trần, họ rơi vào “quy tắc 1:4” hoặc “1:2” nghiệt ngã: để được chi ra 1 Euro cho cầu thủ mới, họ phải tiết kiệm hoặc tạo ra doanh thu 4 Euro (hoặc 2 Euro, tùy mức độ). Điều này biến mỗi nỗ lực tăng cường lực lượng trở thành một bài toán bất khả thi.
Mùa hè 2022 là đỉnh điểm của sự kịch tính. Để có thể đăng ký những Robert Lewandowski, Raphinha, hay Jules Koundé, Chủ tịch Joan Laporta đã phải thực hiện một canh bạc liều lĩnh: kích hoạt các “đòn bẩy kinh tế” (palancas). Về cơ bản, Barça đã bán đi những tài sản quý giá của tương lai – từ phần trăm bản quyền truyền hình La Liga trong 25 năm cho tới cổ phần của Barça Studios. Đó là những liều thuốc giảm đau cực mạnh, giúp CLB có một khoản tiền tươi khổng lồ để “lách luật” trong ngắn hạn.
Nhưng những đòn bẩy chỉ mang lại sự dễ thở tạm thời. Nó giống như việc bán đi đồ đạc trong nhà để trả nợ. Căn nhà vẫn ở đó, nhưng ngày một trống rỗng. Và khi các khoản thanh toán từ những thương vụ này không đến đúng hạn, hoặc khi La Liga và UEFA có cách diễn giải khác nhau về doanh thu hợp lệ, vòng xoáy lại tiếp tục. Những mùa giải sau đó, câu chuyện tương tự tái diễn với Íñigo Martínez, Vitor Roque và thậm chí là những tài năng trẻ như Gavi, người có thời điểm phải trở về thi đấu với tư cách cầu thủ học viện vì trục trặc đăng ký.
Đằng sau những cuộc chiến pháp lý và tài chính căng thẳng là cảm xúc của con người. Hãy tưởng tượng bạn là Jules Koundé, đã đồng ý gia nhập, nhưng phải ngồi ngoài những vòng đấu đầu tiên, tương lai bất định. Hay cảm giác của những tân binh khác, đến với một giấc mơ nhưng bị mắc kẹt trong cơn ác mộng của bộ máy hành chính. Sự chờ đợi, hoang mang và bất lực là những gì họ phải trải qua.
Nỗi đau đó lan tỏa đến từng góc khán đài Camp Nou. Người hâm mộ, những người đã quen với việc đội bóng của họ định hình thị trường chuyển nhượng, giờ đây phải chứng kiến cảnh CLB chật vật, chạy đua với thời gian chỉ để hợp thức hóa những cầu thủ của chính mình. Niềm tin vào ban lãnh đạo bị bào mòn. Sự phẫn nộ dâng cao, những lời kêu gọi từ chức xuất hiện, bởi họ cảm thấy di sản và “hơn cả một câu lạc bộ” (“Més que un club”) đang bị đem ra đánh cược.
Cuộc chiến của Barcelona với việc đăng ký cầu thủ là một bi kịch hiện đại, một lời cảnh tỉnh cho cả thế giới bóng đá về sự nguy hiểm của việc chi tiêu vô tội vạ. Nó cho thấy quyền lực tối thượng của các quy tắc tài chính và sự mong manh của một đế chế khi được xây dựng trên nền móng tài chính yếu kém.
Con đường phía trước vẫn còn đầy chông gai. Chừng nào quỹ lương chưa được cơ cấu lại một cách bền vững và cỗ máy tạo doanh thu chưa hoạt động trơn tru trở lại, chừng đó các culé vẫn sẽ phải sống trong thấp thỏm mỗi khi cánh cửa chuyển nhượng mở ra. Vòng xoáy này chỉ có thể kết thúc khi Barcelona thực sự chữa lành những vết thương tài chính từ bên trong, thay vì chỉ dùng những miếng băng dán đắt đỏ của tương lai. Bởi lẽ, một đội bóng vĩ đại không chỉ được định danh bằng những danh hiệu, mà còn bằng sự ổn định và niềm kiêu hãnh không thể bị mua bán.
