Giữa bầu không khí sôi động của mùa giải 2024 – 2025, khi lá cờ đỏ trắng kiêu hãnh tung bay trên bầu trời Santiago Bernabeu, có một nguồn năng lượng đặc biệt đang lan tỏa trong hàng triệu trái tim của một bộ phận cổ động viên thành London. Đó không chỉ là sự phấn khích của một cuộc đua danh hiệu đang vào hồi gay cấn, là niềm tự hào khi đội bóng vừa ghi tên mình vào Bán kết Champions League danh giá sau nhiều năm chờ đợi. Đó là sự hội tụ của lịch sử hào hùng, của bản sắc độc đáo, của những thăng trầm khắc nghiệt cùng một niềm tin mãnh liệt vào tương lai – tất cả gói gọn trong một tiếng: Arsenal.
Đối với hàng triệu “Gooners” trên toàn cầu, Arsenal không đơn thuần là một câu lạc bộ bóng đá. Nó là một phần di sản, một niềm đam mê ăn sâu vào máu thịt, một cộng đồng gắn kết bởi thứ tình yêu đôi khi đầy nghịch lý – vừa tự hào kiêu hãnh, vừa khắc khoải lo âu, nhưng luôn chung một nhịp đập. Để hiểu được Arsenal của hiện tại, với sức sống mãnh liệt và khát vọng đỉnh cao đang trỗi dậy dưới thời Mikel Arteta, chúng ta cần lật giở lại những trang sử, chạm vào những lớp trầm tích của thời gian và cảm nhận dòng chảy cảm xúc đã định hình nên Pháo Thủ ngày hôm nay.
Khởi nguồn từ những công nhân nhà máy vũ khí Dial Square vào năm 1886, hành trình của Arsenal đã sớm mang dấu ấn của sự tiên phong và tham vọng. Cuộc di cư lịch sử về phía Bắc London năm 1913, đến “ngôi nhà” Highbury huyền thoại, đã đặt nền móng cho một thế lực thực sự. Nhưng chính Herbert Chapman, người đến vào năm 1925, mới thực sự là kiến trúc sư trưởng tạo nên DNA chiến thắng cho CLB.
Chapman không chỉ là một HLV, ông là một nhà cách mạng. Từ việc đổi tên ga tàu điện ngầm thành “Arsenal”, áp dụng sơ đồ WM (3-2-2-3) đột phá, đến việc đưa số áo lên lưng cầu thủ và tiên phong trong việc sử dụng đèn pha cho các trận đấu buổi tối – Chapman đã biến Arsenal thành biểu tượng của sự đổi mới và thành công. Thập niên 30 chứng kiến sự thống trị tuyệt đối của Pháo Thủ với 5 chức vô địch quốc gia và 2 FA Cup, gieo vào lòng người hâm mộ niềm tự hào về một đội bóng không chỉ chiến thắng mà còn định hình cả cuộc chơi. Di sản của Chapman là nền tảng vững chắc, là lời khẳng định về đẳng cấp và tham vọng không bao giờ tắt.
Sau chiến tranh và những giai đoạn thăng trầm, Arsenal tìm lại vinh quang với cú đúp lịch sử năm 1971 dưới thời Bertie Mee, một khoảnh khắc lóe sáng trước khi bước vào thời kỳ tương đối im ắng. Nhưng rồi, George Graham đến vào năm 1986 và mang theo một triết lý hoàn toàn khác biệt.
Nếu Chapman là sự đổi mới, Graham là hiện thân của kỷ luật thép và sự chắc chắn đến tàn nhẫn. “Boring, Boring Arsenal” (Arsenal nhàm chán) – tiếng la ó đầy chế giễu của đối thủ thực chất lại là lời khen tặng cho một hàng phòng ngự trứ danh, gần như không thể xuyên thủng với bộ tứ Tony Adams, Steve Bould, Lee Dixon và Nigel Winterburn. Thứ bóng đá của Graham có thể không hoa mỹ, nhưng hiệu quả đến kinh ngạc.
Và giữa sự “nhàm chán” ấy, lại nảy sinh những khoảnh khắc cảm xúc vỡ òa. Ai có thể quên đêm Anfield huyền diệu năm 1989? Bàn thắng vàng ở phút cuối cùng của Michael Thomas không chỉ mang về chức vô địch một cách kịch tính nhất lịch sử bóng đá Anh, mà còn tôi luyện nên bản lĩnh và niềm tin sắt đá cho một thế hệ Gooners. Chức vô địch năm 1991 và chiếc cúp châu Âu C2 năm 1994 càng tô đậm thêm một kỷ nguyên thành công dựa trên sự kiên cường và tinh thần tập thể. Graham đã chứng minh, Arsenal có thể chiến thắng bằng nhiều cách, kể cả khi không cần phải đẹp.
Thật lạ lùng làm sao, khi phần lớn những người yêu mến Arsenal hiện tại, là những cổ động viên yêu thích thứ bóng đá đẹp mắt, tận hiến đến mức ngây thơ. Nhưng đội bóng mà họ đem lòng say mê, hóa ra lại vươn mình trỗi dậy bằng một triết lý bóng đá thực sự đến mức tàn nhẫn và nhàm chán.
Dưới kỷ nguyên của những “người đàn ông thép”, với thủ lĩnh Tony Adams, danh xưng “Pháo thủ” không được dùng để ca tụng những màn oanh tạc rực lửa, những khung hình tráng lệ của nghệ thuật tấn công bùng nổ, mà nó đích thực là để ca ngợi phong cách chiến đấu của những người lính pháo binh trên chiến trường: Không hào nhoáng xa hoa, chỉ hướng về chiến thắng, bằng mọi giá.
Triết lý ấy đã phần nào cho thấy sự lỗi thời, kể cả về kỹ chiến thuật, lẫn yếu tố hình ảnh và thương mại. Điều đó đặt ra một mệnh đề về sự cải tổ và đổi mới cho Arsenal, để rồi, những người đứng đầu đội bóng đã sớm tìm ra lời giải đáp, một người đàn ông không mấy tên tuổi, nhưng đủ sức đưa Arsenal lên đỉnh cao lịch sử, đồng thời, cũng là người mang đến cho Pháo thủ thành London một diện mạo mới, một gương mặt làm say đắm biết bao con tim yêu bóng đá đương đại.
“Arsene Who?” – đó là câu hỏi khi một HLV người Pháp lạ lẫm, Arsene Wenger, cập bến Highbury năm 1996. Nhưng rất nhanh chóng, ông đã đưa ra câu trả lời làm thay đổi mãi mãi không chỉ Arsenal mà cả nền bóng đá Anh. Wenger là một cuộc cách mạng toàn diện: từ chế độ dinh dưỡng, phương pháp tập luyện, đến việc mở rộng mạng lưới tuyển trạch toàn cầu, mang về những viên ngọc thô như Patrick Vieira, Thierry Henry, Robert Pires…
Ông biến Arsenal thành một thế lực tấn công quyến rũ bậc nhất thế giới. “Wengerball” với những pha phối hợp nhóm tốc độ, kỹ thuật và đầy tính thẩm mỹ đã mê hoặc người xem. Hai cú đúp quốc nội năm 1998 và 2002 là minh chứng cho sự thăng hoa đó.
Và rồi, mùa giải 2003/2004 – đỉnh cao chói lọi, một kỳ tích vô tiền khoáng hậu. The Invincibles. 49 trận bất bại tại Premier League. Một đội hình huyền thoại với Henry, Bergkamp, Vieira, Pires, Campbell, Lehmann… đã đi vào lịch sử không chỉ với những con số, mà với thứ bóng đá vị nghệ thuật, với sự thống trị tuyệt đối và một tinh thần bất khuất. Mùa giải Bất Bại không chỉ là một danh hiệu, nó trở thành một phần hồn cốt, một niềm tự hào thiêng liêng, nhưng cũng là một di sản đôi khi nặng trĩu trên vai các thế hệ kế cận. Cảm xúc mà The Invincibles mang lại là thứ mà mọi Gooner đều khắc cốt ghi tâm, một chuẩn mực vàng son mà họ luôn khao khát tìm lại.
Tham vọng vươn tầm thế giới được đánh dấu bằng việc chuyển đến sân vận động Emirates hiện đại năm 2006. Nhưng bình minh ở ngôi nhà mới cũng đi kèm với những thách thức tài chính khổng lồ. Arsenal buộc phải “thắt lưng buộc bụng”, bán đi những ngôi sao sáng nhất và đặt niềm tin vào “Dự án Tuổi trẻ”.
Wenger vẫn duy trì được sự ổn định đáng nể với việc liên tục góp mặt ở Champions League (trong đó có trận chung kết đầy tiếc nuối năm 2006), nhưng khả năng cạnh tranh danh hiệu lớn dần phai nhạt. Những chiếc cúp FA sau đó giống như niềm an ủi hơn là sự khẳng định tham vọng. Sự kiên nhẫn của người hâm mộ bắt đầu cạn dần. Khẩu hiệu “Wenger Out” xuất hiện ngày một nhiều, tạo nên sự chia rẽ đau đớn trong cộng đồng Gooners.
Ngày Wenger rời đi năm 2018 là một khoảnh khắc đầy cảm xúc. Đó là sự kết thúc của một kỷ nguyên huy hoàng, một lời chia tay với người đã định hình nên bản sắc hiện đại của CLB. Nỗi buồn, sự tiếc nuối xen lẫn lòng biết ơn vô hạn – một di sản phức tạp nhưng không thể phủ nhận sự vĩ đại.
Giai đoạn hậu Wenger là một hành trình đầy chông gai. Unai Emery mang đến hy vọng ban đầu nhưng rồi nhanh chóng lạc lối trong mớ chiến thuật hỗn độn và sự thiếu nhất quán. Niềm tin chạm đáy.
Rồi Mikel Arteta, cựu đội trưởng đội bóng, đồng thời là một “môn đệ” của chiến lược gia vĩ đại Pep Guardiola, trở về trong vai trò thuyền trưởng vào cuối năm 2019. Khó khăn bủa vây, nhưng chiếc cúp FA năm 2020 đến như một liều thuốc tinh thần quý giá, mang lại cho Arteta thời gian và niềm tin để thực hiện cuộc đại phẫu.
“Trust the Process” (Tin vào quá trình) – khẩu hiệu đó đòi hỏi sự kiên nhẫn tột cùng từ người hâm mộ. Arteta mạnh tay cải tổ đội hình, loại bỏ những cái tên không còn phù hợp, và đặt trọn niềm tin vào một thế hệ trẻ đầy tài năng: Bukayo Saka, Gabriel Martinelli, Martin Odegaard, William Saliba, Emile Smith Rowe… Ông không chỉ xây dựng lại lối chơi, mà còn tái thiết cả văn hóa phòng thay đồ, khơi dậy niềm tự hào và khát khao cống hiến. Có những thất bại đau đớn, những nghi ngờ, nhưng Arteta kiên định với con đường của mình, và dần dần, ánh sáng bắt đầu xuất hiện.
Và chúng ta đến với Arsenal của ngày hôm nay. Một đội bóng trẻ trung, sôi động, chơi thứ bóng đá tấn công rực lửa nhưng cũng không kém phần bản lĩnh và chắc chắn khi cần. Arteta đã thành công trong việc pha trộn giữa chất thép, kỷ luật được học từ Guardiola với DNA tấn công hoa mỹ vốn có của Arsenal.
Mùa giải 2024 – 2025 đang chứng kiến một Pháo Thủ trưởng thành vượt bậc. Họ không chỉ là kẻ thách thức đáng gờm trong cuộc đua Premier League mà còn hiên ngang tiến vào Bán kết Champions League, đối đầu với những tên tuổi lớn nhất châu Âu như PSG. Bầu không khí tại Emirates giờ đây luôn rực cháy, sự kết nối giữa đội bóng và người hâm mộ trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Những Saka, Odegaard, Saliba, Rice… đang là hiện thân cho một thế hệ mới đầy hứa hẹn, sẵn sàng kế thừa di sản và viết nên chương sử vàng son tiếp theo.
Tất nhiên, thử thách vẫn còn đó. Việc duy trì sự ổn định, bản lĩnh ở những thời khắc quyết định và kinh nghiệm tại đấu trường đỉnh cao là điều mà tập thể trẻ này cần tiếp tục hoàn thiện. Nhưng quan trọng nhất, niềm tin đã trở lại. Khát vọng chinh phục đỉnh cao không còn là giấc mơ xa vời.
Nhìn lại hành trình hơn một thế kỷ, Arsenal là một bản giao hưởng đa sắc màu: có những nốt thăng hoa tột đỉnh của Chapman và Wenger, có những đoạn trầm hùng của Graham, có những khoảng lặng đầy suy tư của giai đoạn chuyển giao, và giờ đây, là những giai điệu tươi mới, đầy hy vọng của Arteta.
Nhưng xuyên suốt bản giao hưởng đó, luôn có những sợi chỉ đỏ kết nối: tinh thần tiên phong, khát khao chiến thắng, bản sắc bóng đá riêng biệt (dù biểu hiện qua từng thời kỳ có khác nhau), và trên hết, là sự gắn kết máu thịt với cộng đồng người hâm mộ. Arsenal không chỉ là những chiếc cúp, những huyền thoại hay những trận cầu lịch sử. Nó là một phần cuộc sống, một biểu tượng của niềm tin, sự kiên cường và đam mê không bao giờ tắt.
Arsenal của hiện tại đang đứng trước ngưỡng cửa của một kỷ nguyên mới đầy hứa hẹn. Họ đang viết tiếp câu chuyện của mình, không phải để sao chép quá khứ, mà để tạo ra di sản của riêng mình, dựa trên nền tảng vững chắc của lịch sử và được tiếp lửa bởi ngọn lửa đam mê bất diệt của các Gooners. Hành trình tìm lại vinh quang, hay đúng hơn, hành trình đi tìm lại chính bản ngã tốt đẹp nhất của mình, vẫn đang tiếp diễn, đầy cảm xúc và đáng để chờ đợi.
