Trong cái đêm định mệnh tại Allianz Arena, khi Paris Saint-Germain có lần đầu tiên giương cao chiếc cúp vô địch UEFA Champions League trong lịch sử câu lạc bộ, có một người đàn ông trong bộ suit thanh lịch và bảnh bao, nở một nụ cười đầy mãn nguyện, và đáng nói hơn, tất cả thành viên của PSG, từ Ban huấn luyện cho đến các cầu thủ, đều không hề giấu diếm sự tôn trọng và ngưỡng mộ dành cho người đàn ông này. Cái tên được nhắc đến ở đây, chính là Nasser Al-Khelaifi.
Chủ tịch câu lạc bộ thủ đô Paris, người mà sau một đêm đã hóa thân từ một nhà điều hành ngây ngô chỉ thích ném tiền qua cửa sổ, trở thành biểu tượng sống cho trường phái bóng đá kim tiền đang phủ ánh hào quang trên mọi ngóc ngách của thế giới.
Nasser Al-Khelaifi không chỉ là một cái tên quen thuộc với những người hâm mộ Paris Saint-Germain (PSG); ông là hiện thân của một kỷ nguyên mới, nơi sự giàu có tột bậc, tham vọng thể thao toàn cầu, quyền lực truyền thông và chiến lược địa chính trị phức tạp hội tụ. Được ESPN vinh danh là một trong những cá nhân có ảnh hưởng nhất làng bóng đá thế giới , hành trình của Al-Khelaifi từ con trai của một người đánh cá ngọc trai ở Qatar đến một cựu vận động viên quần vợt chuyên nghiệp , và giờ đây là một người khổng lồ trong ngành thể thao, truyền thông (Chủ tịch Tập đoàn Truyền thông beIN) và tài chính (Chủ tịch Qatar Sports Investments – QSI) là một câu chuyện phi thường.
Sinh ra ở Qatar, trong một gia đình có cha làm nghề đánh bắt ngọc trai , Nasser Al-Khelaifi có một xuất phát điểm khiêm tốn, hoàn toàn tương phản với vị thế hiện tại của ông. Sau khi tốt nghiệp bằng Kinh tế tại Đại học Qatar, con đường của ông rẽ sang thể thao chuyên nghiệp. Sự nghiệp quần vợt của Al-Khelaifi kéo dài từ năm 1992 đến 2004, nơi ông đại diện cho Qatar thi đấu tại Davis Cup. Mặc dù thứ hạng ATP của ông không quá nổi bật (cao nhất là 995 ở nội dung đơn), nhưng những trải nghiệm trên sân đấu đã định hình con người ông và quan trọng hơn, mang lại những mối quan hệ then chốt.
Nhân tiện đây, nếu bạn thắc mắc tại sao một đứa trẻ làng chài nghèo như Al-Khelaifi mà vẫn được tiếp cận với bộ môn quý tộc như tennis, thì thú thực là, người nghèo ở một quốc gia không có gì ngoài tiền như Qatar, nó không giống với khái niệm nghèo mà chúng ta từng biết đến đâu nha!
Quay trở lại với câu chuyện, chính trong giai đoạn này, Al-Khelaifi đã gặp gỡ và xây dựng mối quan hệ thân thiết với Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani, người sau này trở thành Tiểu vương Qatar. họ gặp nhau trên sân quần vợt từ thời thơ ấu và duy trì tình bạn khăng khít, bất chấp Al-Khelaifi lớn hơn Sheikh Tamim sáu tuổi. Mối quan hệ cá nhân này, được vun đắp từ những năm tháng tuổi trẻ, tỏ ra quan trọng hơn nhiều so với thành tích ATP của ông. Nó tạo dựng một nền tảng tin cậy, mà sau này Tiểu vương đã dựa vào đó để giao phó cho Al-Khelaifi những dự án trọng điểm của quốc gia, như QSI và PSG. Đây không đơn thuần là sự lựa chọn dựa trên năng lực kinh doanh, mà còn là sự tin tưởng vào một cá nhân có thể thực thi tầm nhìn quốc gia.
Sau khi giải nghệ, Al-Khelaifi không rời xa thể thao mà chuyển sang vai trò quản lý. Ông trở thành Chủ tịch Liên đoàn Quần vợt Qatar (QTF) vào năm 2008 và Phó Chủ tịch Liên đoàn Quần vợt châu Á (ATF) phụ trách khu vực Tây Á vào năm 2011. Những vị trí này cho thấy sự chuyển đổi sớm sang lĩnh vực quản trị thể thao. Song song đó, một bước ngoặt quan trọng khác là việc ông gia nhập thế giới truyền thông vào năm 2003 với tư cách Giám đốc Mua bản quyền của Al Jazeera Sport khi kênh này mới ra mắt. Đến năm 2008, ông được thăng chức Tổng Giám đốc Al Jazeera Sport. Những vai trò ban đầu này trong quản lý thể thao và mua bản quyền truyền thông thể thao đã trang bị cho ông kinh nghiệm và mạng lưới cần thiết để sau này lãnh đạo thành công Tập đoàn Truyền thông beIN và Qatar Sports Investments.
Con đường của ông không phải là một sự thăng tiến tình cờ, mà được lát bằng những kinh nghiệm thực tiễn và những mối quan hệ chiến lược. Câu chuyện từ một người con của ngư dân trở thành một nhân vật quyền lực toàn cầu tạo nên một tự sự mạnh mẽ về tham vọng và sự chuyển mình, phản ánh sự phát triển nhanh chóng và khát vọng vươn tầm thế giới của chính Qatar.
Năm 2011 đánh dấu một chương mới đầy tham vọng khi Qatar Sports Investments (QSI), một quỹ đầu tư quốc gia trực thuộc Cơ quan Đầu tư Qatar (QIA) , mua lại 70% cổ phần của Paris Saint-Germain vào tháng 6, trước khi sở hữu hoàn toàn câu lạc bộ vào tháng 3 năm 2012. Nasser Al-Khelaifi, người được bổ nhiệm làm Chủ tịch QSI vào tháng 6 năm 2011, sau đó đảm nhận vị trí Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành PSG vào ngày 7 tháng 10 năm 2011.
Kế hoạch 5 năm ban đầu của ông rất rõ ràng: đưa PSG lên đỉnh cao của bóng đá Pháp và quốc tế. Mục tiêu này không chỉ dừng lại ở những danh hiệu, mà còn là xây dựng một thương hiệu toàn cầu và củng cố sự hiện diện của Qatar trong bóng đá Pháp. Dù bị một số nhà phê bình coi là một dự án xa hoa, Qatar nhìn nhận đây là cơ hội để định hình lại hình ảnh toàn cầu của mình, đặc biệt trong bối cảnh đăng cai World Cup 2022.
Giai đoạn đầu của cuộc cách mạng PSG dưới thời Al-Khelaifi được định hình bởi chiến lược mô phỏng “Galacticos” của Real Madrid – chiêu mộ hàng loạt siêu sao thế giới với chi phí khổng lồ, ước tính hơn 1.9 tỷ euro kể từ năm 2011. Những cái tên như Zlatan Ibrahimovic, Thiago Silva, Neymar (với mức phí kỷ lục thế giới 222 triệu euro), Kylian Mbappe (180 triệu euro), Lionel Messi, Marco Verratti, Edison Cavani, David Beckham, Sergio Ramos và vô vàn vì tinh tú khác tại châu Âu đều cập bến Parc des Princes.
Tuy nhiên, khoảng từ năm 2023, cùng với sự xuất hiện của huấn luyện viên Luis Enrique, triết lý của PSG bắt đầu có sự chuyển dịch đáng kể. Thay vì chỉ tập trung vào các siêu sao, câu lạc bộ hướng đến một lối chơi tập thể hơn, chú trọng phát triển tài năng trẻ từ học viện và xây dựng tinh thần đồng đội. Chính Al-Khelaifi đã khẳng định: “Cả thế giới bóng đá đã nhìn thấy và ngưỡng mộ sự phát triển của Paris Saint-Germain trong kỷ nguyên mới này – với triết lý của chúng tôi dựa trên tập thể là trên hết.”
Sự đầu tư mạnh mẽ đã mang lại sự thống trị gần như tuyệt đối ở giải quốc nội. Kể từ năm 2011, đội nam PSG đã giành tổng cộng 34 danh hiệu lớn nhỏ. Tuy nhiên, đỉnh cao châu Âu – chiếc cúp UEFA Champions League – vẫn là một hành trình gian nan với nhiều thất vọng, bao gồm trận thua Bayern Munich ở chung kết năm 2020 và những cú sảy chân đáng tiếc trước Barcelona (2017), Manchester United (2019), Bayern Munich (Chung kết Champions League 2020) và Real Madrid (2022).
Cuối cùng, sau 14 năm chờ đợi, PSG cũng đã chạm tay vào vinh quang Champions League mùa giải 2024-2025 sau chiến thắng hủy diệt 5-0 trước Inter Milan trong trận chung kết.
Song song với thành công trên sân cỏ, Al-Khelaifi đã biến PSG thành một thương hiệu được công nhận toàn cầu, một “franchise truyền thông trị giá hàng tỷ đô la”. Những hợp tác độc đáo và sáng tạo, như với Jordan Brand, cùng việc mở rộng Học viện PSG và các cửa hàng mang thương hiệu PSG trên toàn cầu đã góp phần vào sự phát triển này. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng cũng là một ưu tiên hàng đầu.
PSG Campus, trung tâm đào tạo hiện đại trị giá hơn 300 triệu euro, đã đi vào hoạt động từ mùa giải 2023-2024, với mục tiêu nuôi dưỡng tài năng trẻ và đưa câu lạc bộ lên một “tầm cao mới”. Thậm chí còn có kế hoạch tiềm năng về một sân vận động mới trị giá 1 tỷ euro với 90,000 chỗ ngồi tại Massy, thay thế cho sân Parc des Princes lịch sử, cho thấy cam kết dài hạn và tham vọng sánh ngang với các gã khổng lồ châu Âu khác.
Tuy nhiên, quyền lực tập trung của Al-Khelaifi cũng làm dấy lên những lo ngại về xung đột lợi ích. Những lời chỉ trích, đặc biệt từ Javier Tebas của LaLiga và John Textor của Lyon, xoay quanh việc ông đồng thời là Chủ tịch PSG, Chủ tịch Tập đoàn Truyền thông beIN (một nhà đài lớn của UEFA) và Chủ tịch ECA. Phản ứng của Chủ tịch UEFA Ceferin vào năm 2019 là các thành viên ExCo không tham gia vào việc phê duyệt các thỏa thuận thương mại.
Sự thay đổi gần đây trong triết lý của PSG hướng tới giới trẻ, tinh thần tập thể và tài năng Pháp, đặc biệt nếu được duy trì và thành công (như được minh chứng bằng chức vô địch Champions League), có thể thay đổi đáng kể những nhận thức tiêu cực hơn liên quan đến kỷ nguyên “Galacticos” và câu chuyện “sportswashing” – Một khái niệm để ám chỉ việc giới tài phiệt dầu mỏ muốn sử dụng bóng đá như một công cụ “tẩy trắng” cho những vấn đề dân chủ, nhân sinh tại quốc gia của họ, theo diễn giải của giới truyền thông phương tây.
Cách tiếp cận mới dưới thời Luis Enrique tập trung vào xây dựng đội ngũ, các cầu thủ trẻ và thường là các tài năng chưa bị “nhiễm bệnh ngôi sao”. Điều này phù hợp hơn với các giá trị bóng đá truyền thống và có thể thúc đẩy mối liên kết mạnh mẽ hơn với bản sắc Paris địa phương, đặc biệt là các vùng ngoại ô đa dạng. Nếu mô hình này tiếp tục mang lại thành công, bao gồm cả trên đấu trường châu Âu, nó có thể làm dịu đi những lời chỉ trích và xây dựng một di sản được coi là chân thực hơn và có lợi cho sự phát triển của bóng đá Pháp, như chính Al-Khelaifi dường như hy vọng.
Di sản của Al-Khelaifi tại PSG là không thể phủ nhận: sự thống trị quốc nội, việc xây dựng một thương hiệu toàn cầu, đầu tư vào cơ sở hạ tầng đẳng cấp thế giới và một sự thay đổi triết lý đầy hứa hẹn hướng tới sự phát triển bền vững hơn. Tầm ảnh hưởng của ông còn vượt ra ngoài phạm vi câu lạc bộ, lan tỏa đến bóng đá Pháp bằng cách mang lại sự chú ý và những ngôi sao quốc tế, dù cũng làm dấy lên những câu hỏi về sự cân bằng cạnh tranh. Trên trường quốc tế, với vai trò Chủ tịch ECA và thành viên Ban điều hành UEFA, ông đã trở thành một tiếng nói quan trọng trong việc định hình tương lai của bóng đá châu Âu.
Tuy nhiên, như đã đề cập, Al-Khelaifi và những thành tựu của ông cũng không thể tách rời khỏi những tranh cãi. Những thách thức pháp lý mà ông phải đối mặt, cùng với những lời buộc tội “sportswashing” dai dẳng nhắm vào Qatar và các khoản đầu tư thể thao của họ, tạo nên một bức tranh đa chiều và phức tạp. Cách ông đối mặt và vượt qua những sóng gió này, cũng như những phản biện của ông trước các lời chỉ trích, cho thấy một sự kiên cường và một chiến lược đối phó được tính toán kỹ lưỡng.
Cuối cùng, Nasser Al-Khelaifi là một nhân vật của thời đại, một người mà câu chuyện cá nhân phản ánh những biến động lớn hơn trong mối quan hệ giữa thể thao, kinh doanh, truyền thông và địa chính trị. Dù được yêu mến hay bị chỉ trích, không thể phủ nhận rằng ông đã để lại một dấu ấn sâu đậm và lâu dài. Với những thành công đã đạt được và những thách thức vẫn còn ở phía trước, di sản của Nasser Al-Khelaifi vẫn đang tiếp tục được viết nên, hứa hẹn sẽ còn nhiều chương hồi gay cấn và đáng suy ngẫm. Chức vô địch Champions League sẽ là một đỉnh cao chói lọi, nhưng nó cũng sẽ không dập tắt hoàn toàn những cuộc tranh luận xoay quanh con người và đế chế mà ông đã dày công xây dựng.
